O informacjach wydobytych w procesach badawczych
Przeprowadzane procesy badawcze muszą odpowiadać konkretnym wymaganiom, a to oznacza, iż dobrze rozpoznana specyfika badania pozwala na dobranie odpowiednich metod badawczych, które będą odpowiadały tak celowi badania, jak i zasadom, które muszą zostać zachowane. W epidemiologii i statystyce mówi się o badaniach obserwacyjnych, które dają szansę na wskazanie wniosków na temat możliwego efektu przeprowadzanego leczenia.
Cel wpływa na efekt badania
Posiadając skonkretyzowany cel badania można dobrać właściwe narzędzia badawcze, a przede wszystkim uświadomić sobie zagrożenia, które mogą pojawić się w procesie badawczym. Same badania obserwacyjne dzielą się na:
- badania analityczne, a wśród nich są: badania kohortowe, kliniczno-kontrolne, przekrojowe;
- badania opisowe – skupiają się na opisie przypadku bądź serii przypadków.
Podział taki wskazuje na złożoność procesów badawczych, a także na wielość tematów, które mogą być poruszone w ramach realizowanego projektu.
Krótko o…
Co do badania kohortowego można powiedzieć, iż pozwala ono na obserwację w czasie, a także na ocenę narażenia w przedziale czasowym poprzedzającym badane zdarzenie. Jednak jest to badanie skupiające się na długim okresie obserwacji, a przy tym niosące zagrożenia odejścia osób badanych.
Kilka następnych słów o…
W kontekście badań przekrojowych podkreśla się brak trudności w określeniu częstości zjawisk. Mimo to problemy w tym badaniu bazują na:
- ocenie narażenia;
- pominięciu czasowości wydarzeń.
Natomiast badania kliniczno-kontrolne odnoszą się do etiologii rzadkich chorób. Przy czym stawiana diagnoza jest dokładna, a badanie obejmuje małą liczbę badanych, zaś informacja o narażeniu jest ograniczona.
Każda metoda ma swoje wymagania
Największą wartość dowodową wyników w perspektywie badania obserwacyjnego posiadają badania kohortowe, zaś najmniejszą badania przekrojowe. Należy przy tym pamiętać, iż same badania epidemiologiczne są metodą:
- uporządkowaną;
- nakierowaną na cel;
- regularną.
Zadaniem takich badań przede wszystkim jest wskazanie rozpowszechniania się i uwarunkowań danego zjawiska zdrowotnego.
Od metody zależą wydobyte informacje
W zależności od postawionego celu badawczego w aspekcie badań obserwacyjnych, ale nie tylko, wybiera się odpowiednie metody, które pozwolą na wydobycie maksymalnej ilości informacji. Należy przy tym pamiętać, że epidemiologia opisowa nie dostarcza informacji na temat analizy przyczyn chorób. O przyczynach mówi się w kontekście epidemiologii analitycznej.